Co to jest higrometr?
Opisywane urządzenie służy do pomiaru wilgotności powietrza. Potocznie nazywany jest także wilgotnościomierzem. Jego zadaniem jest obliczanie wysokości pary wodnej w pomieszczeniu bądź na zewnątrz. Wykorzystuje do tego różnego rodzaju systemy. Jego nazwa wywodzi się z greki od słowa hygros. Przyjmuje się, że pierwsze tego typu urządzenie zostało wybudowane już na początku XVI wieku przez samego Leonardo da Vinci. Od tego czasu wykorzystywane jest zarówno w warunkach domowych, laboratoryjnych i przemysłowych. Kontrolę poziomu wilgoci powietrza przeprowadza się często w różnego rodzaju magazynach, w galeriach, muzeach, a także w wielu zakładach związanych z przemysłem spożywczym oraz w ogrodnictwie. Nie można również zapominać o tym, że z wilgotnościomierzy korzystają także ośrodki badawcze, meteorologiczne.
Jakie zastosowanie mają higrometry?
Jak już wspomnieliśmy, higrometry mogą być wykorzystywane w różnych warunkach. Jednak ich rola może być nieco odmienna.
Kontrola poziomu wilgotności powietrza
Podstawowym celem pracy takich urządzeń jest zbadanie aktualnej wilgotności powietrza. Ma ona w szczególności wpływ na uprawy rolne. Aktualny stan wilgotności może zadecydować o tym, czy w danym dniu przeprowadzone zostaną prace związane z nawodnieniem pól. Z pewnością wilgotność powietrza bardzo interesuje osoby, które podatne są na jej zmiany. Nie od dziś wiadomo, że jej niski poziom może mieć wpływ na odczuwalność zmęczenia, czy suchość skóry. Jak również być przyczyną obniżonej odporności na infekcje, wysuszone gardło i nos, wywoływać problemy z katarem i zawrotami głowy oraz być przyczyną złego samopoczucia. Higrometr może być urządzeniem ostrzegawczym, dzięki któremu istnieje szansa na zabezpieczenie się przed wymienionymi problemami.
Zapobieganie powstawaniu pleśni w pomieszczeniach
Wilgotnościomierze mają również duże znaczenie w miejscach, gdzie pojawiająca się pleśń, czy grzyb mogą być sporym zagrożeniem. W szczególności stosowane są w muzeach i galeriach sztuki, gdzie troska o bezpieczeństwo dzieł sztuki jest priorytetem. Jednak równie dobrze sprawdzają się także w magazynach bądź też przemyśle spożywczym. W sytuacji wykrycia zbyt wilgotnego powietrza można w porę zastosować środki zaradcze. W ten oto sposób można zapobiec powstawania grzybów i pleśni. Higrometry pełnią zatem rolę kontrolną i ostrzegawczą w takich pomieszczeniach.
Najczęściej spotykane rodzaje higrometrów
Na przestrzeni lat zaczęto wprowadzać coraz to nowsze modele wilgotnościomierzy. Choć nadal ich zadaniem jest wykonywanie tej samej pracy, co prototypu z XVI, to jednak przebiega ona zupełnie inaczej.
Włosowy
Jest to najbardziej klasyczne urządzenie, którego zasada działania nie zmieniła się od setek lat. Jego praca opiera się na właściwościach końskiego lub ludzkiego włosa, aczkolwiek stosowane są także materiały bawełniane bądź syntetyczne. Sama praca polega na tym, iż pod wpływem wilgoci włos ulega wydłużeniu. Połączony jest przy tym ze specjalną wskazówką, która na tarczy wskazuje aktualną wartość. Jest to tania i prosta konstrukcja, z którą jednak związany jest najczęściej większy margines błędu – między 5 a 7%.
Kondensacyjny
Tego rodzaju urządzenia mają najczęściej kształt szklanego czy metalowego naczynia. Jest ono specjalnie schładzane, albowiem wilgotność powietrza jest w nim obliczana na podstawie temperatury, w jakiej to para wodna, rosa ulega skraplaniu. Dane obliczane są na podstawie temperatury punktu rosy oraz ciśnienia atmosferycznego. Minusem z pewnością jest tutaj fakt, że poziom wilgoci musimy samodzielnie obliczyć. Pomocne są w tym jednak internetowe kalkulatory.
Elektroniczny
Są to niezwykle precyzyjne urządzenia, których obliczenia wynikają ze zmiany przewodności wprowadzonych w higrometrze czujników pod napięciem. Wychwytują one wszelkie zachodzące różnice w oporności oraz przewodności. Dzięki kalibracji są w stanie precyzyjnie wskazać aktualny stan wilgotności powietrza. Występują one samodzielnie bądź też stanowią element stacji pogody, osuszaczy czy nawilżaczy powietrza.
Psychometry
Te z kolei urządzenia działają na zasadzie dwóch termometrów: suchego i mokrego. Ten drugi zaopatrzony jest w zbiorniczek na rtęć, który dodatkowo obłożony jest chłonącym wilgoć materiałem. W jego przypadku im wyższa wilgotność, tym temperatura będzie niższa. Suchy z kolei wskazuje ciepło na zewnątrz. Poprzez różnice między nimi obliczana jest wartość wilgoci.
Z pewnością najbardziej popularne i wykorzystywane w różnych warunkach są higrometry elektroniczne oraz włosowe. Te drugie przydadzą się tym osobom, które potrzebują czegoś taniego, prostego i niekoniecznie bardzo dokładnego. Elektroniczne z kolei są droższe, jednak bardziej precyzyjne, dlatego powinny być stosowane w miejscach, gdzie zbyt duża wilgoć faktycznie może być zagrożeniem.
Jakie parametry powietrza badają higrometry?
Może się wydawać, że higrometry mają za zadanie po prostu zbadać wilgotność powietrza. Z pewnością najprostsze modele tak, jednak bardziej zaawansowane egzemplarze mogą jednocześnie sprawdzać wartość względną, bezwzględną, właściwą, jak i punkt rosy.
Wilgotność względna
Jest ona oznaczana symbolem RH, a także wyrażana w procentach. Oznacza nic innego jak stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej w powietrzu do ciśnienia nasycenia. Dzięki temu można dowiedzieć się, jakie są proporcje rzeczywistej wartości pary do jej maksymalnej zawartości. Dla optymalnego zdrowia i samopoczucia wartość RH wynosić powinna między 40 a 60%.
Wilgotność bezwzględna
Bezwzględna wilgotność z kolei oznacza ilość pary wodnej w 1 metrze sześciennym powietrza. Wyrażana jest w gramach i prezentowana jako symbol dv.
Wilgotność właściwa
Tutaj również wyrażana jest ona w gramach, jednak opisywana jest symbolem r. Oznacza zawartość pary wodnej w 1 kg powietrza, które ważone jest wraz z parą.
Punkt rosy
Higrometr w tym wypadku bada temperaturę skraplania pary wodnej pod względem ciśnienia oraz nasycenia powietrza parą wodną. Opisywana jest symbolem Td i wyrażana w stopniach Celsjusza.
Jakie dodatkowe funkcje posiadają higrometry?
Dziś często producenci stawiają na wilgotnościomierze, które oprócz podstawowej funkcji kontroli wilgotności powietrza sprawdzają również temperaturę i wykrywają pleśń.
Termometr
Oczywiście dla większości z nas równie istotna jest wartość wilgoci jak i temperatura panująca wewnątrz lub na zewnątrz. Posiadając higrometr z termometrem można otrzymać dwa urządzenia w jednym, co oczywiście przełoży się na funkcjonalność. Takie termohigrometry mogą przy okazji badać zmiany, do jakich dochodzi w mikroklimacie.
Alarm
Alarm w szczególności sprawdza się w tych miejscach, gdzie zbyt wilgotne czy suche powietrze może mieć wpływ na bezpieczeństwo ludzi, zwierząt i cennych przedmiotów. Dlatego takie urządzenia z funkcją ostrzegawczą montowane są w magazynach, terrariach, zoo, muzeach, galeriach sztuki czy w miejscach związanych z hodowlą zwierząt. Zbyt wysoka lub niska wartość spowoduje uruchomienie alarmu o konieczności wprowadzenia szybkich zmian w otoczeniu. Zdarza się, że wilgotnościomierze połączone są z systemami wentylacyjnymi, klimatyzacyjnymi, które w chwili alarmu mogą dokonać nawilżenia bądź osuszenia powietrza.
Detektor pleśni
Czujniki pleśni w szczególności przydają się w przypadku osób z silnymi alergiami, chorobami układu oddechowego, odpornościowego. Detektor może nas poinformować o znajdujących się w powietrzu zarodnikach. Dzięki temu możemy w porę wprowadzić środki zaradcze.
Komunikacja radiowa
Polecani producenci higrometrów
W przypadku dostępnych na rynku modeli oprócz samej marki istotne jest to, czy wilgotnościomierz posiada świadectwo wzorcowania. Będzie ono dowodem na to, że spełnił wymagane normy, a jego wskazania będą prawidłowe. Oczywiście w przypadku domowych i tanich wersji takie świadectwo nie jest wymagane. Jednak do użytku komercyjnego, przemysłowego świadectwo jest koniecznością. W przypadku znajdujących się w sklepach egzemplarzy warto zwracać szczególną uwagę na produkty od Testo, Conrad, TFA, Bioterm, Extech, Fischer, czy też Thermo Pomiar.
Bez wątpienia higrometry to urządzenia, które okazują się niezwykle pomocne w specyficznych warunkach. Z ich pomocą można zadbać o własne zdrowie i samopoczucie, jak i bezpieczeństwo zwierząt, żywności, dzieł sztuki czy asortymentu znajdującego się w magazynie. Ich zakup nie będzie zbyt dużym wydatkiem, gdyż wilgotnościomierze dostępne są już w cenie od kilkunastu do kilkuset złotych. Warto jednak przy wyborze kierować się informacjami zawartymi w naszym poradniku.
